به گزارش روابط عمومی دانشکده علوم پزشکی گراش، محسن ایزدی، کارشناس مسوول بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی در گفتگو با روابط عمومی دانشکده علوم پزشکی گراش، درباره برنامه خطر سنجی سکته های قلبی و مغزی در ایراپن گفت:«نتایج بررسی های اپیدمیولوژیک نشان می دهد که چهار بیماری غیرواگیر مهم شامل بیماری های قلبی عروقی ، سرطان ها ، بیماری های مزمن تنفسی و دیابت، سالانه مسئول ۲۸ میلیون مرگ در جهان هستند. بیماری های فوق بیشترین سهم را در بار بیماری های غیرواگیر در طول ۱۰ سال آینده، ، در کشورهای با درآمد کم و متوسط دارند. براساس پیش بینی سازمان جهانی بهداشت(WHO)سرطان، بیماری های تنفسی و دیابت، در کشورهای در حال توسعه ،بیشترین افزایش در مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی(CVD)رخ خواهد داد.»

وی افزود:«چهار بیماری فوق، بویژه بیماری قلبی عروقی، همراه چهار عامل خطر رفتاری شامل کم تحرکی، تغذیه ناسالم، مصرف الکل و دخانیات مهم ترین علل مرگ و میر ناشی از بیماری های غیرواگیر هستند. به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت کنترل  این بیمار ی ها وعوامل خطر زمینه ساز آنها را به عنوان هدف اصلی برای کاهش ۲۵ % مرگ و میر ناشی از بیماری های غیرواگیر تا سال ۲۰۲۵ تعیین کرده است.»

ایزدی تصریح کرد:«بسته "مداخلات اساسی بیماری های غیر واگیر سازمان جهانی بهداشت   (WHO-PEN*) در مراقبت های اولیه بهداشتی" یک گروه اولویت بندی شده از مداخلات موثری است که می تواند با کیفیت قابل قبولی ارایه گردد و به تقویت نظام سلامت منجر شود. در حال حاضر، برنامه هایی که در مراقبت های اولیه بهداشتی ادغام شده اند، فقط بر یک عامل خطر مانند فشار خون بالا یا دیابت تمرکز دارند ولی نگاه ادغام یافته به عوامل خطر و بیماری ها و پیشگیری و درمان ادغام یافته آنها سبب دستیابی به اهداف با هزینه کمتر و اثربخشی بیشتر می گردد.»

محسن ایزدی در ادامه گفت:«رویکردهای مؤثر برای کاهش بار بیماری های غیرواگیر، شامل ترکیبی از مداخلات در سطح جامعه و مداخلات فردی هستند چنین مداخلاتی با هزینه کم و اثر بخشی زیاد در حال حاضر در دسترس بوده و شامل شناسایی و تشخیص زودهنگام بیماری های غیرواگیر با استفاده از فن آوری های ارزان، روش های غیر دارویی و دارویی برای اصلاح عوامل خطر بیماری های غیرواگیر و داروهای قابل تهیه برای پیشگیری و درمان حملات قلبی و سکته مغزی، دیابت، سرطان و آسم هستند. اگر این مداخلات با فن آوری ارزان به طور مؤثر ارایه شوند، به شکلی که مدیریت آنها در مراقبت های اولیه بهداشتی (PHC) قابل انجام باشد،  می توانند هزینه های پزشکی را کاهش داده و به بهبود کیفیت زندگی و بهره وری افراد منجر شوند.»

ایزدی افزود:«خطر سنجی سکته های قلبی و مغزی ابزاری مناسب برای محاسبه میزان احتمال وقوع سکته قلبی یا مغزی در ده سال آینده است. با خطرسنجی سکته های قلبی و مغزی و مراقبت ادغام یافته بیماری های غیرواگیر می توان منابع محدود مراقبت های اولیه بهداشتی رابه سمت نیازمند ترین بخش جمعیت که بیشترین سود را از مداخلات می برند، هدایت کرد. بر اساس تخمین میزان خطر ده ساله وقوع سکته های قلبی و مغزی کشنده یا غیرکشنده، درباره شروع مداخلات پیشگیرانه و درمان برای گروه های در معرض خطر بالا ،تصمیم گیری صورت می گیرد.

نمودارهای پیش بینی میزان خطر ده ساله سکته های قلبی و مغزی ابزاری برای طبقه بندی کلی خطر و مدیریت بیماری قلبی در مراقبت های اولیه بهداشتی (PHC) هستند. این نمودارها از شاخصهای مهم که به آسانی قابل اندازه گیری هستند ، برای محاسبه  میزان خطر ده ساله سکته های قلبی و مغزی استفاده می کنند. این شاخصها شامل سن، جنس، میزان فشارخون سیستولیک،وضعیت مصرف دخانیات، مصرف الکل، وضعیت ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ و میزان کلسترول تام خون هستند .رویکرد کلی به عوامل خطر مهم، کارکنان بهداشتی را قادر می سازد تا افرادی را که در معرض بالاترین خطر بروز حملات قلبی، سکته های مغزی، قطع اعضاء و نارسایی کلیه هستند، مورد هدف و مراقبت قرار دهند.»

این کارشناس بیماری های غیرواگیر درباره ی برنامه خطرسنجی در ایران نیز گفت:«ارزیابی و مدیریت میزان خطر ده ساله سکته های قلبی و مغزی که با هدف پیشگیری از ابتلا به سکته های قلبی و مغزی کشنده یاغیرکشنده طراحی شده است، از طریق مراقبت ادغام یافته دیابت و فشارخون بالا، اختلال چربی های خون و چاقی و خطرسنجی دراولین سطح ارایه خدمت(بهورز/ مراقب سلامت) انجام می شود. بهورز/ مراقب سلامت در تمامی فعالیتهای نظام بهداشتی به عنوان پیگیر سلامت افراد جامعه تحت پوشش، محور ارایه خدمات سلامتی به جامعه هدف میباشد، بدین ترتیب که ضمن ارایه خدمات اولیه به تمام جمعیت تحت پوشش، اقدامات و مراقبتهای مربوط به هر فرد در سایر سطوح (در صورت ارجاع)را نیز ثبت و پیگیری می نماید.»

محسن ایزدی تصریح کرد:«در حال حاضر برنامه خطر سنجی سکته های قلبی ومغزی از خانه بهداشت  روستایی تا پایگاه سلامت شهری در تمام شهرستان در حال انجام است.

در ارزیابی میزان خطر سکته های قلبی و مغزی، گروه هدف شامل افراد با سن ۳۰ سال و بالاتر هستند که دارای یکی از عوامل خطرذیل باشند:

• ابتلا به دیابت و فشارخون بالا،


• دور کمر مساوی یا بیشتر از ۹۰ سانتی متر،


• سن بیش از ۴۰ سال،


• مصرف دخانیات،


• مصرف الکل،


• سابقه بیماری دیابت یا کلیوی در افراد درجه یک خانواده و یا سابقه حوادث قلبی عروقی زودرس در خانواده.

برای مبتلایان به بیماری قلبی عروقی(تایید شده توسط پزشک)و کسانی که سابقه سکته قلبی یا مغزی دارند، ارزیابی میزان خطر انجام نمی شود چرا که این گروه از افراد در معرض خطر معادل ۳۰ درصد وبیشتر هستند انجام نمی شود زیرا این گروه از بیماران، در معرض خطر معادل ۳۰ درصد و بیشتر هستند.»

ایزدی در ادامه اظهار داشت:«بعد از انجام ارزیابی وصدور کارت خطر سنجی افراد به ۴ گروه تقسیم بندی می شوند:

• افراد با خطرکمتر از ۱۰ درصد(کم-سبز)


• افراد با خطر ۲۰-۱۰ درصد(متوسط-زرد)


• افراد با خطر۳۰-۲۰ درصد(زیاد-نارنجی)


• افراد با خطر ۳۰ درصد وبیشتر(خیلی زیاد-قرمز)

اگر فردی در گروه با احتمال خطر کمتر از ۱۰ درصدباشد به معنی این است که طی ۱۰ سال آینده کمتر از ده درصد احتمال دارد دچار سکته قلبی یا مغزی شود. افراد با خطر ۲۰ % و  بالاتر جهت ارزیابی های تکمیلی و اقدامات درمانی به پزشک ارجاع می شوند. وبرای تمام افراد گروههای فوق آموزش های خودمراقبتی وسایر مشاوره های لازم ارائه می شود.»