زندگی و مرگ در گفتگوهای علمی سرطان‌شناسان
روابط عمومی دانشکده علوم پزشکی گراش: در روز دوم پنجمین کنگره‌ی سالانه آنکولوژی گراش متخصصین سرطان، تجربیات و تحقیقات خود را در حوزه‌ی سرطان با هم به اشتراک گذاشتند.
جمعه ۱۸ بهمن ۱۳۹۸ روز دوم پنجمین کنگره آنکولوژی گراش برگزار شد. در کنار سخنرانان مدعو، مقالات ارسالی نیز در روز دوم ارائه شد.
دکتر علی رضا گلستان رییس پیشین پزشکی قانونی گراش پیرامون پزشکی قانونی و سرطان صحبت کرد. دکتر گلستان در گزارش خود موضوعات رازداری، رعایت اخلاق، احتضار و آتانازی را از نگاه قانونی برررسی است. دکتر گلستان گفت: «در درمان سرطان باید در نظر داشت، قصور پزشکان در هر کدام از مراحل پیشگیری،تشخیص، درمان و عوارض درمانی، آن‌ها را با قانون روبه‌رو خواهد کرد.»
این باور که شیر سرطان‌زا است، تایید نشده است
دکتر جعفر حسن زاده استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شیراز و رییس پیشین دانشکده علوم پزشکی گراش از رابطه‌ی مصرف لبنیات و سرطان صحبت کرد: «اخیرا در برخی مجامع علمی این بحث مطرح شده که مصرف شیر یک عامل خطر برای برای مرگ به طور کلی و مرگ‌های ناشی از سرطان است. ریشه این بحث‌ها به مقاله‌ای برمی‌گردد که در سال ۲۰۱۴ در مجله BMY به چاپ رسید. نقدهای مختلفی به این مقاله وارد شده است که نتایج آن را زیر سوال می‌برد از جمله این که نتایج آن به سایر جمعیت جهان قابل تعمیم نیست و نکته مهم‌تر این که مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده نشان می‌دهد که مصرف شیر کم چرب تا هفته‌ای ۱۲ لیوان خطری ندارد. و افراد به راحتی می‌توانند مصرف‌کننده‌ی شیر باشند. سایر لبنیات مثل ماست و پنیر هم به راحتی می‌توانند مصرف کنند.»
رادیولوژی مداخله‌گر در حوزه درمان قرار می‌گیرد
دکتر غلام‌رضا دیانت، فلوشیپ فوق تخصص رادیولوژی و اینترونشنال با اشاره به این که تشخیص به موقع، درمان مناسب و اساسی هر بیماری است به خصوص در مقوله سرطان، گفت:«متخصص رادیولوژی با استفاده از دستگاه‌های رادیولوژی،سونوگرافی، ماموگرافی، و سی‌تی‌اسکن و تفسیر تصاویر گرفته شده به تشخیص بیماری‌ها کمک می‌کند. در سرطان پستان که شایع‌ترین نوع سرطان است لازم است بیمار توسط سایر همکاران پزشک و ماما معاینه شده و جهت تصویر برداری به بخش رادیولوژی ارجاع شوند.»
دکتر دیانت گفت: «ارجاع به موقع کلید تشخیص زودهنگام بیماری‌ها است. در صورت لزوم رادیولوژیست با استفاده از سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن نمونه‌برداری مطمئن از توده‌های مشکوک انجام می‌دهد و برای تشخیص نهایی به آزمایشگاه می‌فرستد. در حوزه فوق تخصصی رادیولوژی اینترونشنال یا مداخله‌ای علاوه بر نمونه‌برداری، درمان تومورها و توده‌ها بدون نیاز به جراحی با استفاده از وسایل و امکاناتی که در اختیار دارد و میسر است. به عنوان مثال با امواج مایکروویو توده‌های سرطانی کبد یا ریه را از بین می‌برد یا داروهای شیمی‌درمانی را درست در رگ تغذیه‌کننده‌ی توده تزریق می‌کند، تا سایر نواحی بدن از عوارض شیمی‌درمانی در امان بماند.»
سرطان پستان در دوره بارداری دیر تشخیص داده می‌شود
سجاد پوریوسف از سرطان پستان در بارداری و شیردهی گفت:«سرطان پستان در دوران بارداری به سرطانی که طی بارداری، شیردهی یا یک سال پس از زایمان بروز می‌کند، اطلاق می‌شود. تقریبا ۳ درصد از سرطان‌های پستان در زمان بارداری بروز می‌کند.سرطان پستان در بارداری در هفته‌های ۱۷ تا ۲۵ بارداری شناسایی می‌شود. به دلیل تغییرات پستان در دوران بارداری و شیردهی مثل بزرگ شدن پستان و تراکم بافت پستان را با مشکل مواجه می‌کند و متاسفانه سرطان در بارداری خیلی دیر تشخیص داده می‌شود و ۶۰ تا ۸۰ درصد در مرحله پیشرفته و تهاجمی سرطان قرار دارند و سرطان به غدد لنفوی زیر بغل گسترش یافته است.بهترین راه برای تشخیص زودرس سرطان پستان انجام منظم خودآزمایی پستان به صورت ماهانه‌ای است که فقط ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد. در صورت تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه ۹۵ درصد قابل درمان است.»
پوریوسف در مورد شیردهی بعد از درمان سرطان گفت: «در صورت بروز سرطان پستان، حداقل ۲ سال پس از اتمام درمان می‌توان اقدام به بارداری کرد. در صورت بروز هر گونه تغییر در بافت پستان (وجود توده بدون درد، فرورفتگی پستان، ترشحات خونی از نوک پستان و …) سریعا برای معاینه به پزشک مراجعه نمایند.»
موهبت والی با بیان این که سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان زنان در جهان و همچنین ایران است، گفت:«این سرطان در ایران روند رو به رشدی دارد که دلیل این روند می‌تواند افزایش پوشش ثبت سرطان در ایران و همچنین بهتر شدن روش‌های پاتولوژی باشد و بخشی از آن نیز می‌تواند به دلیل سالمند‌تر شدن جمعیت باشد البته افزایش عوامل مانند تغییرات سبک زندگی،مشارکت زنان به عنوان نیروی کار، کنترل بیشتر بر زندگی و همچنین بالاتر رفتن سن ازدواج در زنان می‌تواند موثر باشد. از این منظر ارتقا آگاهی زنان جهت خودآزمایی پستان، مراجعه جهت ماموگرافی و همچنین تشخیص زودهنگام و درمان و مراقبت تسکین‌دهنده باید توسط سیاست‌گذاران دنبال شود و ترویج فعالیت‌های کنترل ملی در زمینه سرطان، یکی از فوری‌ترین مسائل بهداشتی در کشور به شمار می‌آید.»
سارا سوزنده در ارائه خود موضوع مراقبت پرستاری در نشست دارو از سیاه‌رگ‌ها به دال بافت‌های زیرجلدی را توضیح داد: «در رابطه با نشت داروی شیمی درمانی که خود باعث مشکلاتی برای بیماران شیمی‌درمانی می‌شود بایستیی از یک روش دستیابی به ورید مرکزی استفاده بشود که اطراف آن زخم اتفاقی نیافتد و در صورت بروز زخم، جهت درمان زخم بایستی به یک مرکز درمانی مراجعه کنند.»
خود بیمار باید مسیر درست درمان را انتخاب کند
دکتر عبدالهی، به عنوان آخرین سخنران در این همایش از مرگ و انتهای زندگی صحبت کرد: «ما چه تعریفی از انتهای زندگی داریم؟ جوامع مختلف تعاریف خاص خودشان را از انتهای حیات دارند. سرطان‌ها کی ما را می‌کشد و تیم درمان کی تشخیص می‌دهد که ادامه درمان کافی است؟ این موضوع نیز در جوامع مختلف مثل ایران، ژاپن و آمریکا فرق دارد. ما در بیماری سرطان می‌گوییم وقتی که نشود بیمار را به سلامت برگرداند، آن‌جا انتهای حیات است. در درمان انتهایی بیشترین کمک را خانواده‌ی بیمار می‌تواند داشته باشد تا تیم پزشکی. چه وقتی درمان بی‌نتیجه است؟ به طور واضح در بیماری سرطان هنگامی که نتوانیم به روش جراحی،دارویی و اشعه کمکی به بیمار کنیم به این نتیجه می‌رسیم که درمان بی‌نتیجه است. مشکلی که من در این‌جا و با بیمارانم دارم این است که وقتی برای فردی تشخیص سرطان را دادیم همراه بیمار در گوش ما می‌گوید؛ چیزی به خود او نگویید. این یک اشتباه و معضلی است که باید روی آن کار شود. بیمار باید همه چیز را بداند این که اگر دارو استفاده کند مثلا ۱۲ سال زندگی خواهد کرد با تحمل درد و مشکلات بیشتر و اگر استفاده نکند ۲ سال زندگی می‌کند با کیفیت بیشتر و این خود بیمار است که باید مسیر را انتخاب کند ما باید همه چیز را به صورت شفاف و واضح به بیمار بگوییم تا قدرت انتخاب را به او بدهیم.
این متخصص سرطان در مورد ناامید شدن از درمان گفت: «وقتی هیچ کاری از دست ما ساخته نیست تنها کاری که باید برای بیمار انجام دهیم این است که درد او را ساکت کنیم.»
مرگ پایان نیست
دکتر عبداللهی یک از مشکلات درمانی را مقابله با باورهای خرافی دانست: «از شهرستان لارستان که ما برای او سرطان را تشخیص دادیم او رفت و بعد از ۷ ماه با پیشرفت زیاد بیماری برگشت به او گفتیم چرا این قدر دیر برای ادامه درمان برگشته است جواب داد برای انجام طب اسلامی به فلان حاج‌آقا مراجعه کرده‌ام و او گفت که همه داروها را قطع کن و به این توصیه‌ها عمل کن. این یک جنایت است که به آن معترض هستم. ما اگر به چیزی اعتقاد داریم برای خودمان محترم است ولی حق ندارم کسی را تشویق کنم. یا مثلا می‌گویند کیسه‌ی صفرای روباه برای درمان سرطان خوب است خدا هیچ وقت زنده ماندن کسی را در گرو مرگ موجود دیگری قرار نداده است. این موارد خرافات است که حتی به محیط زیست هم آسیب می‌رساند.»
دکتر عبداللهی در مورد تجربه روزهای پیش از مرگ گفت: «اما در انتهای زندگی در بدن چه اتفاقی می‌افتد؟ ضربان قلب، فشار خون، افت می‌کند تغییراتی در پوست ایجاد می‌شود. گاهی همه چیز خوب است و گاهی قادر به شناختن هیچ کسی نیستیم. ۱۰ تا ۱۲ روز آخر گاهی حال بیمار روبه راه است و گاهی خراب، گاهی چهره‌ی افراد را به صورت شیر و پلنگ می‌بینند و سرم را بیرون می‌اندازند و گزارش می‌کنند که مار است هوشیاری آن‌ها کم می‌شود و اشیا را به صورت چیزهای دیگر می‌بیند. این‌ها علایم انتهای زندگی است. اما مرگ مساوی با نیستی، نیست. مرگ مساوی با هستی و جاودانگی است.»
