دکتر آیسان رحیمی نیا متخصص طب سنتی مرکز آموزشی درمانی امیرالمومنین علی (ع) گراش ، در گفتگو با وبدا گراش ، توصیه ها و تدابیر سفر اربعین از دیدگاه طب ایرانی را شرح داده است. مطالعه این مطالب می تواند در سفر اربعین به ما کمک کند تا سفری در سلامت کامل داشته باشیم. 

از آنجا که طب ایرانی بر حفظ و نگاهداشت تندرستی تأکید بسیار دارد، به هر موضوعی که با سلامتی انسان در ارتباط باشد، توجه داشته است. این توجه در قالب "تدابیر" در منابع درج شده ا ست. یکی از مهمترین تدابیر حفظ سلامتی، تدابیر در هنگام سفر است.  به طور کلی در چیدمان تدابیر مخصوص به هر سفر، باید به چند نکته توجه ویژه داشت:

-1نوع سفر (زمینی، غیر زمینی)
-2شرایط آب و هوایی مقصد
-3مدت زمان اقامت
-4سوابق پزشکی مسافر
-5تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از به هم خوردن عادات.

 

علاوه بر موارد فوق، سفر در فصل گرم توجهات خاص خود را می طلبد. علاوه بر اینکه ازدحام جمعیت میتواند حادثه آفرین و نیز عاملی برای گسترش سریع برخی از بیماری ها باشد. لذا سفر اربعین سال 1401 که مصادف با فصل گرما و بیماریهای آن و نیز در شرایط پاندمی بیماری عفونی و مسری کووید- 19است، ملاحظات خاصی نیاز دارد. در شرایط مشابه، مانند سفر حج، طبق برخی آمارها، سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی، مشکلات گوارشی، دردهای اسکلتی و عضلانی، گرمازدگی، ضعف و بیحالی، عرق سوز و آفتاب سوختگی، ا ضطراب و بیخوابی شایعترین شکایات بالینی مسافران هستند.

با توجه به نکات مذکور، توصیه های ساده و کاربردی از طب ایرانی به منظور حفظ سلامتی قابل ارائه است.
توجه: توصیه های این سفر بیشتر جنبه پیشگیری دارند و در صورت بیمار شدن، باید به پزشک مراجعه نمایید.

 

تدابیر پیش از سفر در سفر زمینی:
1. شروع تمرین و عادت دادن بدن به حرکت با انجام منظم ورزش و تغییر عادات خوردن و خوابیدن به منظور جلوگیری از تغییرات ناگهانی در عملکرد اعضای بدن
2. به همراه داشتن داروهایی که به طور منظم باید مصرف نماید.
3. همراه داشتن مقدار کمی از تعدادی از این گیاهان یا فراورده های گیاهی توصیه می شود: کشمش، انجیر، لیموترش، آلو، سماق، عسل ، بابونه ، خاکشیر، عرق کاسنی، عناب، گلاب، سکنجبین، روغن گل سرخ، روغن بنفشه-بادام، روغن بابونه، رب انار، رب به. مصرف برخی از این موارد در سالمندان و همزمان با مصرف داروهای قلبی و ضد انعقادی باید با نظر پزشک یا حداقل حسب تجربه قبلی باشد. در ادامه، درباره کاربرد هر یک توضیح داده خواهد شد. (توجه کنید بر اساس جدول که در خبر درج شده است، مصرف هر کدام از گیاهان دارویی ممنوعیتی نداشته باشد(

 

 

 

تدابیر در هنگام سفر:

الف- تدابیر عمومی تغذیه
علاه بر دستورات عمومی مانند مصرف غذایی که خوب طبخ شده باشد، رعایت بهداشت در طبخ و حمل و نقل و نگاهداری غذا، و شستشوی دستها موقع خوردن، رعایت نکات زیر کمک کننده است:
1. تا حد امکان از غذاهایی استفاده شود که از قبل به خوردن آنها عادت دارد.
2. مصرف میوه (در هوای گرم)
3. پرهیز از ترشی ها
4. پرهیز از پرخوری و حرکت موقع پری شکم
5. پرهیز از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا
6. اگر هوا شرجی و نمناک باشد، کاهش حجم غذا و کالری دریافتی خصوصاً کاستن از غذاهای سنگین سودمند است.
7. کم کردن اشتها با مصرف بادام
8. پرهیز از مصرف زیاد گرمیجاتی مانند عسل و زنجبیل
9. پرهیز از مصرف غذای مانده
10. پرهیز از هرچه که باعث تشدید کم آبی بدن می شود مانند غذاهای تند، شور ، شیرین و ماهی؛ حرکت شدید و سریع، تکلم بسیار خصوصاً با صدای بلند و خوردن غذای داغ. بهتر است برای این منظور، کمتر از اشتها غذا میل شود.
11. افزودن اندکی سرکه به آب، جلوی ولع زیاد به نوشیدن آب را می گیرد. چنانچه این کار مطبوع طبع نباشد، اضافه کردن سرکه یا ابلیمو به سالاد یا غذا یا مصرف سکنجبین نیز گزینه های مناسبی هستند.
12. نگه داشتن آلو بخارا یا تمرهندی در دهان، راهکار ساده ای است که باعث کاهش احساس تشنگی می شود.
13. به هنگام تشنگی نباید حجم زیاد آب و مخصوصاً به یکباره و آب بسیار سرد نوشید. بهتر است آب ولرم نوشیده شود.

14. آب به میزان نیاز و درحد داشتن حجم ادرار مناسب نوشیده شود.

 

ب- تدابیر مراقبت از راههای هوایی به ویژه با توجه به پاندمی کووید-19
1. در هنگام آلودگی هوا، حتی الامکان در محل ازدحام جمعیت نباید زیاد توقف نمود و چنانچه چاره ای نباشد، بایستی دهان و بینی را به خوبی پوشاند. به عبارتی، استفاده از ماسک در هوای آلوده یک اصل مهم است.

2. بوییدن سرکه مخلوط با گلاب میتواند از اثرات سوء هوای آلوده بکاهد.
3. کاستن از مقدار غذا و محدود کردن غذاهای چرب، شور، شیرینی غلیظ، و گوشت فراوان
4. برخی خوراکی ها برای سلامت ریه مناسب هستند: پسته، بادام، فندق، گردو، شربت عسل ، زعفران، کشمش، انجیر خشک، و عناب
5. مصرف لیمو ترش با غذا
6. مالیدن یک قطره روغن بادام تلخ به اطراف سوراخ های بینی
7. استفاده متناوب از دمنوش هایی مانند بابونه، آویشن، ختمی، مرزنجوش
8. استفاده از سیب یا آب سیب
9. غرغره حلق و شستشوی بینی با آب گرم یا محلول آب و نمک
10. شستشوی مرتب دست
11. انجام بخور بابونه

 

ج- تدابیر مراقبت از پوست:
1. برای جلوگیری از تیرگی چهره در برابر خورشید و باد باید در سایه قرار گرفت و چهره را پوشاند.

2. استفاده از ضد آفتاب های سازگار با پوست.
3. در بهبود آفتاب سوختگی استفاده از روغن گلسرخ یا روغن بادام شیرین ممکن است کمک کننده باشند.
4. همراه داشتن کرمهای حاوی بابونه که برای عرق سوز مناسب هستند.
5. همراه داشتن کرمهای حاوی اسانس نعنا و شمعدانی و استعمال آن به خصوص هنگام شب جهت دفع حشرات

 

د- تدابیر پیاده روی:
1. اگر کسی به پیاده روی عادت دارد و توان آن را دارد، نیازی به این تدابیر ندارد، اما کسی که قوت و عادت ندارد باید از یک عصای سبک استفاده کند و آهسته حرکت نماید.
2. ماساژ ملایم پاها قبل از خواب شب و قبل و بعد از حرکت با روغن های ملایم مانند روغن گلسرخ کمک کننده است.
3. چنانچه پا در کفش آزرده یا زخمی شده باشد، شستشوی ملایم با گلاب ممکن است در کاهش سوزش کمک کند.
4. چنانچه پا ورم کرد یا دچار تاول شد، قرار دادن پاها در لگن آب گرم که حاوی جو شانده بابونه با شد، به مدت 15 دقیقه، شب قب ازخواب، بسیار کمک کننده است. پس از خشک کردن پا، روغن بابونه مالیده شود.

 

ه- تدابیر رفع خستگی و دردهای عضلانی- اسکلتی:
1. مابین پیاده روی بر حسب میزان خستگی بنشیند و استراحت نماید.
2. بعد از رسیدن به منزل یک ساعت استراحت کند، در صورت امکان استحمام کند و اگر دسترسی ندارد، پاها را در آب کمی داغ بگذارد و به آرامی مالش دهد و سپس با روغن بنفشه روغن مالی نموده، استراحت نماید.
3. اگر احساس کوفتگی شدید داشت، عضله های پا را با روغن شوید یا بابونه بمالد و از ترشی ها و غذای غلیظ تا حصول سلامتی پرهیز کند.
4. چرب کردن مکرر انگشتان پا با هر روغنی که ممکن است و در آب گذا شتن پاها در هوای گرم نیز در صورت خستگی شدید توصیه می شود.

 

 

و- تدابیر پیشگیری از بیماریهای گوارشی
یبوست:
همواره بایستی دفع مناسب داشت. بدین منظور تدابیر زیر پیشنهاد می شود:
1. مصرف مایعات کافی
2. پرهیز از پرخوری و در هم خوری
3. پرهیز از ادویه گرم و خشک
4. پرهیز از افراط در مصرف خوراکی های یبوست آور مانند ذرت، برنج، چای پررنگ، روغن کنجد
5. پرهیز از بیداری طولانی مدت شبانه
6. استفاده از میوه هایی مانند گیلاس و انگور، و نیز مصرف کاهو
7. استفاده از آلو و تمرهندی در هوا و مناطق گرم، مناسب تر از انجیر است.
8. مصرف روغن زیتون
9. ماساژ ملایم شکم با روغن بنفشه-بادام

 

اسهال و استفراغ:
1. شستشوی دست قبل از خوردن غذا
2. پرهیز از مصرف آب چشمه ها و آب یا خوراکی که از سلامت آن آگاه نیستیم.
3. کم کردن مصرف میوه در کسانی که از قبل مستعد هستند و جایگزین کردن میوه های خشک

4. پرهیز از خوراکی های چرب یا شور یا تند
5. پرهیز از نوشیدن آب یخ
6. استفاده از سیب رنده شده در صورت ایجاد اسهال
7. مصرف چای سیاه یا چای سبز همراه با نبات سفید و پودر شده
8. شربت رقیقی از آبلیمو همراه با نمک و شکر که جرعه جرعه نوشیده شود.
9. استفاده از سماق همراه با غذاهایی مانند سیب زمینی آب پز
10. استفاده از سنجد یا سنجد پودر شده در کمی ماست
11. مصرف رب به یا دمنوش به  قبل از غذا
12. شربت انار حاوی نعنا، رب انار ترش، شربت به لیمو و گلاب

ز- تدابیر پیشگیری از گرمازدگی
1. اجتناب از پیاده روی در آفتاب و در ساعات گرم روز
2. پوشیدن لباس نخی و گشاد
3. داشتن خواب کوتاه نیمروز
4. مصرف کافی مایعات
5. استفاده از سکنجبین شکری، شربت لیمو، شربت به لیمو، شربت آلبالو، خاکشیر، تخم ریحان، کاسنی و عناب
6. پرهیز از غذاهای سنگین، شوری، تندی، شیرینی غلیظ، چای پررنگ، قهوه
7. محدود کردن مصرف گوشت
8. استفاده از آلو، رب انار، ماش ، کدو، ماست، کاهو، خیار
9. استحمام با آب ولرم و شستن پاها با آب خنک

 

•بیماری ها و حالات غیر طبیعی مرتبط با گرما:
گرفتگی عضلانی: نوشیدنی شور مانند دوغ خنک توصیه می شود، مصرف آب یا شربت های بسیار شیرین ممنوع.
خستگی گرمایی: نشستن در مکان خنک و انصراف از پیاده روی، نوشیدن آبمیوه (طبیعی)، نوشیدن محلول قندی-نمکی ((ORS
حمله گرمایی: خنک کردن بیمار، اطلاع به اورژانس
خون دماغ شدن: فشار دادن بینی، ضماد ختمی و سرکه بر سر، تماس با اورژانس در صورت ادامه یافتن
سردرد ناشری از گرما: انتقال به مکان خنک، بوییدن عطرهای خنک مانند گلاب، به، سیب، بنفشه، کافور؛ ضماد سرکه و گلاب و روغن گلسرخ بر فرق سر (پس سر چیزی ضماد نشود)؛ خوابیدن؛ نوشیدن عرق کاسنی، بید، بیدمشک، شربت عناب، آلو، نارنج، لیمو، سکنجبین؛ مصرف هندوانه.

 

 

ح- تدابیر در ضعف و بیحالی
1. داشتن استراحت کافی مابین پیاده روی
2. پرهیز از فعالیت و پیاده روی در زیر آفتاب و ساعات گرم روز
3. صرف به موقع غذا
4. مصرف شربتهای رقیق و خنک مانند شربت گلاب، شربت زعفران، بهار نارنج، لیمو
5. استفاده از سیب یا آب سیب به تنهایی یا در ترکیب با عرق بهار نارنج
6. چنانچه ضعف و بیحالی شدید یا پیشرونده باشد، باید با اورژانس تماس گرفت.

 

 

ط- آرامش بخشی
فعالیت بدنی شدید، کم آبی و خستگی می توانند باعث کاهش آستانه تحمل و پرخاشگری شوند.
1. داشتن استراحت در فواصل پیاده روی
2. داشتن استراحت در ساعات گرم روز
3. مصرف مایعات کافی
4. پرهیز از بیداری های شبانه پیاپی
5. مصرف دمنوش های آرامش بخش مانند بادرنجبویه، گاوزبان-لیمو، بهارنارنج، چای تازه دم (کمرنگ و در حجم کم)
6. پرهیز از مصرف شوری، تندی، شکلات، قهوه، نسکافه
7. بوییدن سیب، خیار

 

ی- بهداشت دهان و دندان
1. پرهیز از پرخوری، خوردن خوراکی های با دمای گرم و سرد روی هم، شکستن چیزهای سفت با دندان، خوردن ترشی فراوان، میوه های نارس و ترش، مصرف زیاد تره، خرما، کنجد، فعالیت بدنی با شکم پر، و خواب با شکم پر
2. مسواک زدن و مالیدن نمک به دندان. بعد از مصرف انجیر و خرما و شیرینی حتماً باید دندانها را مسواک زد.
3. مالیدن اندک سماق به لثهای که دچار خونریزی شده، می تواند در کاهش خونریزی لثه کمک کند.
4. همراه داشتن قطره های موضعی و ژلهای گیاهی حاوی عصاره میخک، برای فروکش کردن درد دندان تا ویزیت دندانپزشک.

 

 

ک- تدابیر سالمندی
با توجه به گرمی هوا و شیوع کرونا و آ سیب پذیر بودن سالمندان و خطرناک تر بودن عفونت کووید- 19در سالمندان، بهتر ا ست این عزیزان امسال به سفر اربعین مشرف نشوند.
سالمندان دو مشخصه کلی دارند: مزاج سرد و خشک و ضعف بنیه بدنی. تدابیرشان بایستی بر این دو اصل استوار باشد.
1. پیاده روی سالمندان باید معتدل باشد. فشار زیاد در حرکات بدنی برای سالمندان خطرناک است.
2. حین پیاده روی حتما مایعات کافی نوشیده شود (مانند شربت لیمو) زیرا کم آبی برای سالمندان خطرناک است.
3. قبل ازحرکت ماساژ بدن و اندام ها با روغن بنفشه-بادام توصیه می شود.
4. غذاها در چند وعده به مقدار کم خورده شوند؛ هضم راحت داشته باشند و خوب پخته شده باشند.
5. گر سنه ماندن و به ویژه شب گر سنه خوابیدن برای سالمندان مضر ا ست. توصیه می شود سالمندان عزیز آخر شب یک وعده غذایی سبک میل کنند.
6. در وعده های غذایی از آش ها و سوپ های سبک حتماً استفاده شود.
7. از غذاهای خشک (مانند کباب ها و غذاهای حاوی ادویه گرم) کمتر استفاده شود.
8. پرهیزات غذایی شام: شوری، تندی، غذاهای با هضم سنگین، ترشی، قهوه، هندوانه
9. برخی خوراکی های مناسب سالمندان: شربت لیمو، شربت سیب، شیربرنج، آلو، انجیر، کشمش با بادام پوست گرفته یا گردو، کاهو
10. خواب کافی واجب است. ماساژ بدن قبل یا بعد خواب با روغن های مناسب مانند گلسرخ یا بنفشه- بادام
11. انجیر خیسانده همراه با گردو؛ و مصرف روغن زیتون در رفع یبوست سالمندان مناسب است.
12. خوش رفتاری با سالمندان و متوجه آنان بودن

 

 

ل- تدابیر کودکان
با توجه به سطح ایمنی کودکان، گرم بودن فصل ، گرم بودن اقلیم و شیوع کرونا، بهتر است کودکان به این سفر مشرف نشوند.

1.کودکان به کم آبی بسیار حساس هستند و کم آبی در کودکان بسیار خطرناک ا ست. مصرف مایعات کافی متناسب با سن کودک ضروری است.
2. کودک شیرخوار حتی الامکان از شیر مادر استفاده نماید.
3. لباس روشن و نخی و غیر چسبان بر کودک پوشانده شود.
4. کودک در معرض غبار، دودها، آفتاب مستقیم، گرما و سرما نباشد و در سایه نگهداری شود.
5. نظافت دست های کودک، پستانک و سرشیشه بسیار ضروری است.
6. کودک تحمل رنج بدنی و روحی ندارد. لذا استراحت و خواب کافی و دور ماندن از شرایط ناراحت کننده ضروری است.
7. لواشک آلو، شربت سیب، تخم مرغ آب پز، و میوه هایی مثل گلابی، بسته به سن کودک خوراکی های مناسبی هستند.
8. تنقلاتی مثل چیپس، پفک، شکلات، و خوراکی های تند و شور محدود شوند.
9. بهداشت دهان و دندان کودک فراموش نشود.
10. کرم های دافع حشرات، درصورت نداشتن حساسیت، استعمال شوند.
11. کرم های ضد عرق سوز و ادرار سوختگی مانند کرم های حاوی بابونه (در صورت نداشتن حساسیت) استعمال شود.
12. ضد آفتاب مخصوص کودکان استعمال شود.
13. برای استفاده از گیاهان در کودکان، به ویژه سن کمتر از دو سال، حتماً با پزشک مشورت شود. عناب و بنفشه از جمله گیاهان کم عارضه برای سنین بالاتر از دو سال هستند.
14. بیحالی، بیقراری، گریه شدید، بی اشتهایی و هر علامتی که به تازگی ایجاد شده است، باید توسط پزشک بررسی شود.

 

م- تدابیر در بارداری
با توجه به شرایط گرمی هوا و شیوع کرونا، بهتر است خانم های باردار به این سفر مشرف نشوند.
1. فعالیت شدید و پیاده روی طولانی در بارداری ممنوع است.
2. گرسنگی و تشنگی کشیدن به صلاح نیست.
3. غذا در حجم کم و به دفعات بیشتر میل شود.
4. سیب، انار، گلابی، به و انجیر خوراکی های منا سبی هستند. (در صورت در د سترس نبودن برخی از میوه ها در این فصل ، میتوان از شربت آنها مانند شربت انار یا شربت به استفاده نمود.)
5. از مصرف خوراکی های شور، تند، غذای مانده، غذای دیر هضم و سنگین، و ترشی و از نوشیدن آب یخ پرهیز شود.
6. استراحت کافی ضروری است.
7. مصرف گیاهان به طور کلی در بارداری ممنوع است و برای مصرف گیاهان باید با پزشک مشورت نمود.
8. از جمله گیاهان پرمصرفی که مصرفشان در بارداری ممنوع است، میتوان به نعنا (به ویژه در اوایل بارداری)، گل گاوزبان، اسطوخدوس، بابونه، مرزنجوش، آویشن، زوفا، زعفران و عسل و شیرین بیان اشاره کرد.

9. مصرف انجیر، شیرخشت، و گلقند در یبوست بارداری؛ میوه به در تهوع بارداری؛ نهادن پا در لگن آب و نمک و روغن مالی ملایم پا با روغن گل سرخ در کاهش ورم پاها؛ از دیگر توصیه ها هستند.
10. در صورت بروز هر علامتی که به تازگی ایجاد شده مانند درد در هرکجای بدن، تب، ا ستفراغ، لکه بینی، خونریزی، سوزش ادرار و .... حتماً به پزشک مراجعه شود.

 

 

 

ن- نکات مهم در مصرف گیاهان دارویی
1. در صورتیکه به پزشک یا کارشناس آشنا با گیاهان دارویی دسترسی دارید، جهت استفاده از گیاهان به هر شکل (شربت، دمنوش، بخورو ..) از ایشان مشورت بگیرید.
2. به عنوان یک قانون کلی، مصرف گیاهان دارویی در بارداری مجاز نیست.

3. به عنوان یک قانون کلی، مصرف گیاهان در شیردهی باید با احتیاط و با نظر پزشک باشد.
4. به عنوان یک قانون کلی، مصرف گیاهان در نوزادان و خردسالان (به ویژه کمتر از دو سالگی) مجاز نیست مگر با نظر پزشک.
5. چنانچه به بیماری خاصی مبتلا هستید و یا احیاناً داروی خاصی مصرف می کنید، برای استفاده از گیاهان دارویی حتماً با پزشک مشورت بفرمایید.
6. در مصرف هیچ گیاهی به هرشکلی (دمنوش، عرقیجات، شربت، ادویه داخل غذا و ...) افراط نکنید.

 

.7در جدول زیرممنوعیت استفاده از گیاهان پرکاربرد نشان داده شده است:

ممنوعیت دارویی:

 

س- سلامت معنوی
معنویت هسته مرکزی ابعاد وجودی در انسان است و یک رکن سلامت فرد به شمار می آید.

سلامت معنوی باید برای فضای متناسب با هر جامعه و مطابق با واقعیت های فرهنگی و اجتماعی آن جامعه تعریف شود. نفش سلامت معنوی در پیشگیری از بیماری ها مشخص شده است. ابن سینا معتقد است که همانطور که غذاها و نوشیدنی ها برای سلامت جسمی لازمند، عبادات شرعی در تعادل نفس و فطرت اصیل روح انسانی مؤثرند. برخی از معیارها در ایجاد و حفظ سلامت معنوی عبارتند از:
1. احساس اطمینان از دریافت حمایت اجتماعی
2. اخلاق مداری
3. انجام عبادات
4. مثبت اندیشی
5. داشتن رابطه خوب با دیگران
6. کمک به دیگران

 

طرز تهیه نوشیدنی های مناسب سفر اربعین

شربت سکنجبین ساده (ضد گرمازدگی، ضد تشنگی)
 .aمواد لازم: سرکه (یک لیوان)، شکر سفید (سه لیوان)، آب (سه لیوان)
.bطرز تهیه: آب و شکر را با یکدیگر مخلوط کرده، بر شعله ملایم بگذارید تا بجوشد و اگر کف تولید شد، مدام کف روی آن را جمع کنید. و اجازه بدهید که به قوام بیاید سپس سرکه را اضافه کرده، اجازه دهید تا 5 دقیقه دیگر بجوشد. چنانچه سرکه کمتر باشد، ترشی سکنجبین کمتر می شود.
.cتوضیحات: سکنجبین را با آب رقیق کرده، میل نمایید. داخل شربت سکنجبین نباید یخ وارد شود.

 

شربت جلاب و تخم ریحان یا تخم بالنگو (این شربت در تقویت قلب بسیار مؤثر است)
.aمواد لازم: شکر (یک من)، گلاب (سه من)، زعفران (5 /3 گرم)، تخم ریحان یا تخم بالنگو
.bطرز تهیه: شکر را با گلاب بجوشانید تا به قوام شربت برسد. سپس زعفران را با کمی قند بسایید و در کمی گلاب حل کرده،دبه شربت بیفزایید و قوام شربت را کنترل کنید.
.cتوضیحات: هنگام مصرف، شربت را با مقدار مناسب آب خنک مخلوط و رقیق کرده، به ازای هر لیوان شربت رقیق، 1قاشق چایخوری تخم بالنگو یا تخم ریحان افزوده، 20 دقیقه صبر کنید و سپس میل نمایید.

 

شربت به لیمو (مفید در فرونشاندن تشنگی)
.aمواد لازم: آب به شیرین (دو جزء)، آب لیموترش (یک جزء)، شکر (یک و نیم جزء)
.bطرز تهیه: برای تهیه آب به باید به را بدون دانه با دو برابر وزن آن با حرارت ملایم بجوشانید تا نصف شود، سپس آن را صاف نمایید. حال آب به و شکر را بجوشانید تا به قوام بیاید و در آخر پخت، آب لیمو ترش را اضافه نمایید. جهت مصرف، شربت را با آب خنک رقیق کنید.

 

شربت لیمو (خنک کننده بدن، به ویژه برای کودکان مناسب است)
.aمواد لازم: شکر، آب لیمو ترش. به ازای هر 400 گرم شکر، 100 گرم آب لیمو (میتوان مقدار آبلیمو را کمتر کرد.)

.bطرز تهیه: شکر را با مقدار کافی آب با ملایمت بجوشانید تا به قوام بیاید. سپس آرام آرام آب لیمو اضایه کنید و 5 دقیقه دیگر بجوشانید. پس از سرد شدن، با آب خنک رقیق و می نمایید.

دمنوش بابونه (رفع خستگی، افزایش ایمنی)
.aطرز تهیه: هر یک گرم از گل بابونه در 150 سی سی آب داغ، ده دقیقه دم بکشد. (برای یک نفر)
.bتوضیحات: بابونه را از عطاری معتبر تهیه کنید تا بابونه تلخ ارائه نشود. در خانم های باردار و مبتلایان به آسم مصرف نشود.

 

دمنوش گل گاوزبان، لیمو و زعفران (رفع خستگی، تجدید قوا)
.aمواد لازم: گل گاوزبان 5 گرم، لیمو عمانی خشک یک عدد، زعفران به مقداری که عطر آن مشخص شود.
.bطرز تهیه: ابتدا گل گاوزبان را به مدت 15 دقیقه با ملایمت در 250سی سی آب داغ بجوشانید. سپس لیمو عمانی را افزوده، اجازه بدهید 5 دقیقه دیگر بجوشد. حالا زعفران را بیفزایید و شعله را خاموش کنید 10 دقیقه به حال خود رها کنید. سرانجام پس از صاف کردن، گرم بنوشید. (این مقدار برای یک نفر است)
.cتوضیحات: در افراد با فشار خون بالا، و در افرادی که داروهای ضد تشنج و داروهای روانپزشکی مصرف می کنند، و در زنان باردار استفاده نشود.

 

 

20 پیام برای زائرین اربعین
1. چنانچه قصد عزیمت به سفر معنوی اربعین را دارید، خود را به لحاظ جسمی و روحی آماده کنید.
2. مقدار کمی لیموترش تازه و اندکی از گیاهانی چون بابونه و عناب به همراه داشته باشید.
3. از پرخوری، درهم خوری و خواب بلافاصله پس از غذا، در سفر بپرهیزید.
4. در مصرف گرمیجاتی مانند سیر، عس ، زنجبیل و خرما افراط نکنید.
5. ماسک زدن در محیط عمومی، و در ازدحام جمعیت، هنگام شیوع بیماریهای تنفسی عفونی، یک اصل ضروری است.
6. مراقبت از پوست در برابر آفتاب، غبار و گزش حشرات، لازم است.
7. قبل و بعد از پیاده روی پاها را با روغن گلسرخ به آرامی و ملایمت ماساژ بدهید.
8. جهت پیشگیری از یبوست و ضعف و خستگی زودرس، مایعات کافی مصرف کنید.
9. شستشوی دستها به خصوص قبل از مصرف خوراکی هم در پیشگیری از اسهال و هم در پیشگیری از انتقال کرونا
مؤثر است.
10. مصرف خوراکی های شور، تند و یا بسیار شیرین را محدود کنید. این کار هم در جلوگیری از گرمازدگی، هم در
بهبود عملکرد سیستم ایمنی مؤثر است.
11. نوشیدن شربت سکنجبین خنک و یا عناب جهت پیشگیری از گرمازدگی توصیه می شود.
12. اگر علایم گرمازدگی و نیز ضعف و بیحالی شدید باشد باید با پزشک تماس بگیرید.
13. از بیداری های شبانه پیاپی بپرهیزید که این کار زمینه ساز گرمازدگی و نیز ضعف و بیحالی است.
14. بهداشت دهان و دندان در سفر فراموش نشود.
15. با سالمندان بسیار مهربان باشید و در رفع نیازهای آنان بکوشید.

16. بدن کودکان و سالمندان به کم آب شدن حساس است. این دو گروه با توجه به شرایط بدنی خود، باید از مایعات
کافی استفاده نمایند.
17. تنقلاتی مثل چیپس، پفک، شکلات، و خوراکی های تند و شور به ویژه برای کودکان مناسب نیستند.
18. ضروری است که کوکان و خانم های باردار استراحت کافی داشته باشند و از شرایط ناراحت کننده دوری کنند.
19. استفاده از گیاهان دارویی بطور کلی در بارداری و شیردهی مجاز نیست و در کودکان و سالمندان باید با احتیاط و
تحت نظر پزشک باشد.
20. علاوه بر انجام عبادات، با یاری رساندن به یکدیگر در افزایش سلامت معنوی خود بکوشید.